انجمن انفورماتیک ایران انجمن انفورماتیک ایران انجمن انفورماتیک ایران
گزارش کامپیوتر شماره 256 مهر و آبان 1400 منتشر شد. يکشنبه  ١٣/٠١/١٤٠٢ ساعت ٠٧:١٠
 

انقلاب ناتمام داگلاس انگلبرت

گردآوری و ترجمه: ابراهیم نقیب‌زاده مشایخ
پست الکترونیکی: mashayekh@isi.org.ir



 

داگلاس انگلبرت چیزهایی اختراع کرد که علم رایانش را دگرگون ساخت امّا او قصد داشت که با آن‌ها انسان‌ها را هم دگرگون سازد.
همه او را به عنوان «مخترع موش رایانه» می‌شناسند اما این تنها بخش کوچکی از آن‌چه او اختراع کرده می‌باشد. ما اکنون در دنیایی زندگی می‌کنیم که مردم روی صفحه نمایش به ویرایش متن می‌پردازند، به رایانه‌ها با اشاره و کلیک کردن فرمان می‌دهند، از طریق دیداری- شنیداری و به اشتراک گذاشتن صفحه نمایش با هم ارتباط برقرار می‌کنند و از ابرپیوندها برای ناوش در میان اطلاعات استفاده می‌کنند- این‌ها همه ایده‌هایی هستند که برای نخستین بار در مرکز پژوهشی انگلبرت در پژوهشگاه استنفورد در دهه 1960 خلق شده‌اند. امّا انگلبرت هیچگاه نتوانست پشتیبانی لازم برای پیاده‌سازی آن بخش بزرگ‌تر از کاری که در نظر داشت را به دست آورد. نزدیک به 40 سال بعد، یعنی در سال 2008 که دانشگاه استنفورد به افتخار دستاوردهای فوق‌العاده‌اش، همایشی دو روزه برگزار کرد، از آن به عنوان «انقلاب ناتمام» یاد کردند.
برای انگلبرت، رایانه‌ها، واسط‌های کاربری و شبکه‌ها ابزارهایی در خدمت یک هدف مهم‌تر بودند: تقویت هوش انسان برای کمک به بقا در دنیای خودساخته. او در مقاله‌ای که در سال 1962 با عنوان«افزایش هوش انسان» منتشر ساخت به بیان نتایج تقویت آنچه که او «ضریب هوش جمعی» می‌نامید پرداخت که از آن جمله می‌توان به درک سریع‌تر، ارائه راه‌حل‌های بهتر و احتمالاً یافتن راه‌حل برای مسائلی که پیش از این غیرقابل حل به نظر می‌رسیدند، اشاره کرد.
خواندن این مقاله هنوز هم برای کسانی که می‌خواهند بدانند فناوری‌های اطلاعاتی امروزی از کجا برآمده است، گیرا و سودمند است.
ایده اولیه افزایش هوش انسان به کمک ابزارهای الکترونیکی با خواندن مقاله‌ای از ونوَر بوش در مجله آتلانتیک مانتلی در سال 1945، به ذهن انگلبرت خطور کرد. او که در آن زمان یک مهندس برق جوان بود به فکر این افتاد که انسان‌ها می‌توانند با استفاده از صفحات نمایش و رایانه‌ها به طور اشتراکی و جمعی به حل مسائل بپردازند. او تا پایان عمرش بر روی این ایده‌کار کرد، علیرغم این که بارها و بارها افرادی از محیط دانشگاهی و صنعت رایانه به او گفتند که ایده‌هایش درباره به کارگیری رایانه‌ها برای هر کاری بجز رایانش علمی یا پردازش داده‌های تجاری «احمقانه» و مانند «داستان‌های علمی- تخیّلی» است.
داستان کامل فعالیت‌های علمی انگلبرت و به ویژه نخستین نمایش عمومی سیستم او در 9 دسامبر 1968 در همایش سالانه رایانه در سانفرانسیسکو که از آن به عنوان «مادر تمام نمایش‌ها» یاد می‌شود، به طور دقیق و کاملی در کتاب جان مارکاف به نام «موش خانگی چه گفت» به چاپ رسیده است(ترجمه این کتاب با نام «ماجراهای پشت پرده» در سال 1389 از سوی انجمن انفورماتیک ایران چاپ و منتشر شده است.)
داگلاس انگلبرت، فردی که از او به همراه آلن کِی به عنوان دو نفری که بیشترین تأثیر را در پیدایش رایانه‌های شخصی امروزی داشته‌اند نام برده می‌شود، در سال 1997 موفق به دریافت جایزه تورینگ (معادل جایزه نوبل در علوم و مهندسی رایانه) شد. از دیگر جوایزی که به دست آورده است می‌توان به مدال ملّی فناوری آمریکا، جایزه لملسون ام‌آی‌تی، مدال لاولیس، جایزه نوربرت وینر برای مسئولیت اجتماعی و حرفه‌ای و جایزه موزه تاریخ رایانه اشاره کرد.
داگلاس انگلبرت در 30 ژانویه 1925 در پورتلند در ایالت اورگان به دنیا آمد و در دوم جولای 2013 در سن 88 سالگی در خانه‌اش در آترتون کالیفرنیا دیده بر جهان فرو بست.

منابع

1.Douglas Engelbart’s Unfinished Revolution, MIT Technology Review, July 23, 2013
2.Douglas Engelbart dies at age 88;Computer Visionary, Los Angeles Times, July 3,2013
3.www.wikipedia.com

 

khan1

توان مغز انسان داشت که مستقيماً به اختراع رايانه‌هاي شخصي انجاميد