انجمن انفورماتیک ایران انجمن انفورماتیک ایران انجمن انفورماتیک ایران
گزارش کامپیوتر شماره 256 مهر و آبان 1400 منتشر شد. يکشنبه  ١٣/٠١/١٤٠٢ ساعت ٠٧:٣٥
 

IrFM، روشی نوین برای پرداخت‌های الکترونیک

دکتر مهدی شجری
استادیار دانشکده مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
پست الکترونیک: Mehdi.shajari@gmail.com

فرنوش گلشن
دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی فناوری اطلاعات، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
پست الکترونیک: Farnoush.golshan@gmail.com


چكیده
گستردگـی میلیون‌ها دستگاه متحرک در سراسـر جهان، نظیر تلفن‌های همراه که دارای قابلیـت استفاده از مادون قرمز برای مبادله اطلاعـات می‌باشند، بسـتر جدیدی برای ارائـه یک سیستم پرداخـت فراگیر، فراهـم آورده است. IrFM ر1، یک مدل جدیـد پرداخـت مبتنی بر سخـت‌افزار مادون قرمز و بر پایه استاندارد IrDAر2 است که آینده روشنی برای مقبولیت عمومی به‌عنوان یک سیستم فراگیر پرداخت‌های شخصی دارد. در این مقاله با تکیه بر عوامل مؤثر در کارایی یک سیستم پرداخت دیجیتالی، نظیر سرعت برقراری ارتباط، امنیت، قابلیت اطمینان، سادگی و سازگاری با سیستم‌های دیگر، نقاط ضعف و قدرت این روش در کنار سایر مدل‌های متداول نظیر بلوتوث، RFID و شبکه‌های تلفن همراه، بررسی می‌گردد.
واژه‌های كلیدی : IrFM ، IrDA ، پرداخت الکترونیک، پرداخت شخصی، مادون قرمز، معیارهای ارزیابی سیستم‌های پرداخت الکترونیک.

1 مقدمه
کارت‌های هوشمند، اعتباری و کارت‌های خودپرداز ( ATM ) ، جایگاه خود را به‌عنوان ابزار پرداخت در بین کاربران در چند سال اخیر باز نموده‌اند. مقبولیت این کارت‌ها با مشکلاتی نظیر نیاز به حمل تعداد زیادی کارت پلاستیکی در کیف پول و سردرگمی‌های ناشی از در ارتباط بودن با چندین سیستم متفاوت، همراه بوده است. در عین حال نگهداری رسیدهای کاغذی که بعد از استفاده از این نوع پرداخت‌ها صادر می‌شود و باید به‌عنوان مدرک خرید نگهداری شوند، مشکل دیگریست. با توجه به گم شدن این رسیدها، نه تنها خریداران بلکه فروشندگان نیز متحمل خساراتی می‌شوند. سالانه 500 میلیون دلار به فروشندگان به علت عدم امکان ارائه رسید کاغذی به‌عنوان مدرک خرید در لحظه مقتضی، خسارت وارد می‌گردد [1] . به همین دلایل، تمایل زیادی برای ارائه یک سیستم پرداخت یکپارچه با هزینه‌های کمتر و امنیت بالاتر و خدمات جدیدتری مثل رسیدهای الکترونیکی، احساس می‌شود .
در دنیای امروز استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی و تلفن‌های همراه به‌قدری فراگیر شده است که کاربران، این ابزار را به همراه خود به همه جا حمل می‌کنند. از طرفی چنین دستگاه‌هایی که هم اکنون قادر به ارسال صدا، متن و پیام‌های چندرسانه‌ای با کیفیت قابل ملاحظه‌ای هستند، معمولا از فناوری‌های به روز دیگر مانند مادون قرمز و بلوتوث نیز برخوردار می‌باشند که قابلیت بهره‌برداری از خدمات داده‌ای جدید را فراهم می‌آورند .
گروه صنعتی IrDA که تاکنون به ارائه استانداردهای ارتباطات بر پایه مادون قرمز پرداخته است، در پی تلاشی که برای استفاده از استاندارد IrDA در سیستم‌های پرداخت الکترونیک به‌عمل آمد، IrFM را به‌عنوان مدل پیشنهادی در ژانویه 2003 ارائه نمود [2] .
IrFM ، یک روش سریع و یکپارچه بر پایه استفاده از قابلیت مادون قرمز موجود در دستگاه مورد اعتماد شخصی (PTD) 3 مانند تلفن همراه، برای انجام پرداخت‌های شخصی می‌باشد. این کار با ارسال اطلاعات پرداخت مانند اطلاعات کارت اعتباری، انواع کارت‌های پرداخت، پول نقد الکترونیکی یا هر ابزار مالی دیگر، توسط اشعه مادون قرمز، به یک پایانه پرداخت (POS) مانند خودپردازها یا ماشین‌های خرده‌فروش 4صورت می‌گیرد .
خلق یک روش پرداخت الکترونیک نمی‌تواند موفق باشد، مگر آن‌که پاسخگوی نیازهای کاربر بوده و مزیت‌های جدیدی خلق نماید. در غیر این صورت کاربران آنقدر به استفاده از روش‌های سنتی ادامه می‌دهند تا راه حل مطمئن‌تر، آسان‌تر و سریع‌تری به آن‌ها ارائه گردد. در عین حال طراحی یک سیستم پرداخت جدید نباید منجر به اضافه نمودن باری بر روی زیرساخت‌های سیستم مالی موجود گردد. به‌طور خلاصه، یک سیستم پرداخت موفق باید مسائل اصلی نظیر امنیت، قابلیت اطمینان و سادگی را در عین سریع بودن دارا باشد. در این مقاله، تحلیل جامعی از عوامل اساسی یک سیستم پرداخت مناسب، در مورد مدل IrFM صورت گرفته است .
احراز چندین امتیاز مهم در کنار هزینه کم و امنیت بالا و سادگی استفاده، IrDA را به‌عنوان یک انتخاب مناسب برای بستر پرداخت‌های الکترونیک مطرح نموده است. البته رقبای دیگری مانند RFID ، بلوتوث و شبکه‌های تلفن همراه، در این حیطه برای این فناوری جدید مطرح هستند. در بخشی از این مقاله به مقایسه هرکدام از این فناوری‌ها با یکدیگر خواهیم پرداخت .

2 درباره IrDA
IrDA ، گروهی صنعتی است که به تدوین استانداردهای ارتباطات بر پایه مادون قرمز می‌پردازد. در سال 2000، IrDA تصمیم به ارائه استانداردی برای پرداخت‌های بی‌سیم گرفت و بعد از 3 سال در ژانویه 2003، IrFM Point & Pay Profile را به‌عنوان نتیجه، ارائه نمود [2] .
پروتکل IrDA برای ارتباطات مادون قرمز که در شکل 1 در قالب پشته پروتکل IrDA نمایش داده شده است، به‌صورت گسترده به‌عنوان یک استاندارد صنعتی پذیرفته شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد [3] . استفاده از مدلی مانند IrDA که دارای مقبولیت جهانیست و تاکنون در میلیون‌ها ابزار الکترونیکی پیاده شده و کارایی خود را به اثبات رسانیده است، می‌تواند نقطه قوتی برای سیستم پرداخت ارائه‌شده بر پایه این استاندارد باشد.

شکل 1: ساختار پشته پروتکل IrDA [1] .

3 درباره IrFM
IrFM در ژانویه 2003، به‌عنوان یک مدل پرداخت الکترونیک مبتنی بر استاندارد IrDA ، توسط گروه صنعتی IrDA ارائه گردید. همانطورکه در شکل 2 دیده می‌شود، IrFM یک روش سریع و یکپارچه برای استفاده از IrDA موجود در دستگاه مورد اعتماد (PTD) مانند تلفن همراه، برای پرداخت ارائه می‌دهد. این کار با ارسال کلیه اطلاعات پرداخت از مشخصات کارت اعتباری گرفته تا رقم قابل پرداخت، بر روی یک ارتباط مبتنی بر اشعه مادون قرمز، بین PTD و POS صورت می‌گیرد.
IrFM Point & Pay Profile شامل مشخصات معماری مدل، نحوه استفاده کاربر، نحوه طراحی پایانه‌ها برای دریافت و ارسال اطلاعات تراکنش‌ها و پرداخت‌ها بین PTD و پایانه‌های مورد نظر مانند POS می‌باشد [4] .

شکل 2: ارتباط PTD و POS ‌ها در مدل IrFM .

شکل 3 نمونه‌ای از جریان یک تراکنش مالی با استفاده از IrFM را نمایش می‌دهد. به جای قراردادن فیزیکی کارت پلاستیکی در کارت‌خوان یک پایانه POS ، ارتباط بین دستگاه PTD و پایانه مجهز به مادون قرمز، برقرار می‌شود. کاربر PTD خود را در فاصله و زاویه مناسب نسبت به دستگاه POS قرار داده و تراکنش را با انتخاب کالا یا سرویس مورد نظر آغاز می‌نماید. بعد از نمایش قیمت روی دستگاه PTD کاربر، وی باید روش پرداخت مورد نظر خود را انتخاب نماید و پرداخت را معتبر نماید. این مبادلات از طریق ارتباط برقرار‌شده بین برنامه e-wallet نصب‌شده روی PTD کاربر و برنامه نصـب‌شده روی POS صـورت می‌گیرد. کــاربر در برنامه e-wallet خود اطلاعات مربوط به کارت‌های پلاستیکی را وارد می‌نماید. این برنامه همه کارت‌ها را به صورت یک کارت نرم 5 واحد در اختیار کاربر قرار می‌دهد. بعد از انتقال اطلاعات معامله توسط اشعه، پردازش پشت صحنه تراکنش، همانند مدل سنتی کارت‌های پلاستیکی صورت خواهد گرفت.

شکل 3: سناریوی پرداخت در مدل IrFM .

4 ارزیابی IrFM با معیارهای مهم در سیستم‌های پرداخت الکترونیک
اگر مهم‌ترین معیارهای ارزیابی سیستم‌های پرداخت الکترونیک را در سرفصل‌های زیر ارائه کنیم [5] ، بررسی‌های انجام شده جایگاه خوبی را برای IrFM در میان رقبای خود نشان می‌دهد.

4-1 تأخیر یا زمان انتظار در IrFM
یکی از معیارهای موفقیت IrFM می‌تواند نرخ کم زمان انتظار در این مدل باشد. کاربران به‌طور کلی سیستم پرداختی را که آن‌ها را مجبور کند مدت زمان زیادی صرف انجام یک تراکنش نمایند، قبول نمی‌کنند. مطالعات مختلف انجام شده روی این معیار کلیدی [1] ، نشان می‌دهد که تاخیر قابل قبول برای یک سیستم پرداخت الکترونیکی نباید بیشتر از 1 ثانیه از لحظه ارائه دستگاه توسط کاربر به POS تا لحظه نمایش قیمت تمام‌شده روی دستگاه کاربر باشد.
تأخیرات IrFM متشکل از زمان برقراری ارتباط و زمان انتقال داده می‌باشد [6] . تحقیقات زیادی که تاکنون روی افزایش بهره‌وری ارتباطات IrDA صورت گرفته است، معمولا با توجه به نامحدود بودن طول بسته‌ها، با تمرکز برکاهش زمان انتقال داده انجام گرفته است. در حالی‌که در یک ارتباط IrFM که ذاتاً با ارسال بسته‌های کوچک صورت می‌گیرد، کاهش زمان برقراری ارتباط تاثیر بیشتری در کاهش نرخ کلی تأخیر خواهد داشت.

4-2 امنیت و قابلیت اطمینان
IrFM نسبت به مدل‌های دیگر پرداخت بی‌سیم مانند بلوتوث و WIFI از سطح امنیت بالاتری برخوردار است. مقید بودن بستر برقراری ارتباط به یک «خط مستقیم نور» که تا قبل به‌عنوان بزرگ‌ترین نقص ارتباطات مادون قرمز مطرح می‌گردید[ 7 ]، در این مدل تأمین‌کننده سطح بالایی از امنیت برای یک سیستم پرداخت خواهد بود. از آنجایی که یک ارتباط IrDA توسط کاربر با قرار دادن PTD در رو به روی پایانه POS در فاصله محدود تعیین‌شده و در راستای یک خط مستقیم و به صورت نقطه به نقطه آغاز می‌گردد، شنود اطلاعات انتقال یابنده بر روی این خط ارتباطی، بدون آگاه شدن کاربر، کار تقریباً ناممکنی است.
بنابراین بستر ارتباطی مادون قرمز ذاتاً، بستر ایده‌آلی برای تبادل اطلاعات محرمانه است. از طرفی امضای دیجیتالی، احراز هویت از طریق رمز عبور و رمزنگاری نشست ارتباطی برای پرداخت‌های الکترونیکی ، به‌راحتی روی مدل IrFM قابل پیاده‌سازی است.
به‌علاوه در مدل سنتی کارت‌های پلاستیکی، گم شدن یا دزدیده شدن کارت، ممکن است تا زمانی که کاربر مجدداً برای خرید دیگری به آن نیاز پیدا نکند، حس نگردد و همین امر می‌تواند خسارات زیادی را ایجاد نماید. اما گم شدن یا دزدیده شدن دستگاه تلفن همراه، به‌سرعت ادراک می‌گردد.
نکته مهم دیگر در امنیت مدل IrFM ، نوع خاصی از پرداخت با عنوان «پرداخت سریع» می‌باشد. برای نوع خاصی از تراکنش‌ها که ارزش مالی کم و تعداد رخداد بالایی دارند، مانند خرید از ماشین‌های خرده‌فروش یا پرداخت در عوارضی‌ها، حالت متفاوتی از پرداخت تعریف شده است که در آن نیازی به وارد نمودن رمز عبور برای احراز هویت و معتبرسازی پرداخت وجود ندارد. این مدل، زمان تراکنش را بسیار کم می‌کند، اما در عین حال سطح امنیت پرداخت را نیز به در خواست کاربر پایین می‌آورد. این مدل از پرداخت می‌تواند بستر مناسبی برای تقلب‌های مالی محسوب گردد. پیاده‌کنندگان IrFM باید ملاحظات زیادی را در حین طراحی چنین سیستم‌هایی در نظر بگیرند.
مسئله دیگر در مورد امنیت و قابل اطمینان بودن IrFM ، عاری از خطا بودن آن است. با توجه به این‌که لایه‌های سطح پایین استاندارد IrDA مسئله اصلاح خطا را با اتخاذ سازوکار‌هایی نظیر تشخیص خطا، ارسال مجدد پیام و کنترل جریان، مدیریت می‌نماید، تراکنش‌های IrFM کاملاً عاری از خطا در نظر گرفته می‌شوند.
به‌علاوه برنامه‌های IrFM روی مفهوم سرویس طراحی و پیاده‌سازی می‌شوند. در محیط‌های پرداخت هر سرویس به‌طور یکتا قابل تشخیص است، بنابراین قابلیت اطمینان در سطح مورد نظر تأمین می‌گردد. هر سرویس به‌عنوان موجودیتی که یک تراکنش را انجام می‌دهد، تعریف می‌شود. POS ‌ ها سناریوی IrFM را هدایت می‌کنند و PTD‌ ها به درخواست‌های POS پاسخ می‌گویند. یک سناریوی IrFM ، با اجرای یک یا چند تراکنش در بین یک یا چند سرویس انجام می‌پذیرد. برای اجرای درست یک سرویس، PTD و POS باید هر دو دارای آن سرویس به‌صورت همسان باشند. سرویس‌ها به‌طور یکتا با کد 128 بیتی UUID 6 قابل شناسایی هستند. هر UUID به‌طور تضمین‌شده در زمان و فضای تعریف‌شده، یکتا می‌باشد.
بروز قطعی ارتباط به صورت کوتاه مدت درمدل IrFM منطقی و طبیعی به‌نظر می‌رسد. به‌عنوان مثال، کاربر دستگاه خود را از محدوده مادون قرمز POS حرکت می‌دهد تا قیمت مشاهده‌شده روی صفحه را بخواند و یا PIN را وارد نماید. بنابراین چنین قطعی‌هایی نباید باعث مخدوش شدن تراکنش و نیاز به شروع مجدد آن از ابتدا گردد. با استفاده از UUID ، مدل IrFM می‌تواند قطعی‌های رخداده را در حین انجام یک تراکنش در گام‌های منطقی مانند لحظه‌ای که کاربر نیاز به وارد نمودن اطلاعات در دستگاه خود برای ادامه تراکنش دارد، تحمل نماید. اما اگر زمان قطعی ارتباط از یک محدوده زمانی مشخص بیشتر شود، تراکنش باید به‌طورکلی از سرگرفته شود.

4-3 سادگی و همکنش‌پذیری 7
برای جلب کاربران به پذیرش یک سیستم پرداخت جدید، مدل جدید ارائه‌شده باید هزینه سرمایه‌گذاری اندکی نیاز داشته باشد و در عین حال بر روی زیرساخت‌های موجود سیستم مالی تعریف گردد. در کنار این دو مورد، سادگی مدل ارائه‌شده نیز حائز اهمیت می‌باشد.
IrFM نیز به‌عنوان یک مدل پرداخت الکترونیک تازه ارائه‌شده، نیاز به هیچ سخت‌افزار جدیدی نخواهد داشت و از سادگی قابل قبولی برخوردار است. برای استفاده از IrFM ، خریدار باید PTD ‌ای با استاندارد IrDA برای استفاده از مادون قرمز دارا باشد، (اکثر تلفن‌های همراه دارای سخت‌افزار مادون قرمز و پیاده‌سازی استاندارد IrDA می‌باشند) و نرم‌افزار IrFM را بر روی آن نصب نمایند. با وارد نمودن اطلاعات تمامی کارت‌های پرداخت به نرم‌افزار e-wallet ، کاربر کارت نرم خود را تعریف می‌نماید و می‌تواند از این پس از PTD خود برای پرداخت‌های الکترونیکی استفاده نماید.
برای فروشندگان نیز راه‌اندازی IrFM هزینه زیادی نخواهد داشت. پایانه‌های POS باید مجهز به IrDA Dongle (رابط کاربری مادون قرمز) که بسیار کم هزینه می‌باشند، گردند و برنامه IrFM روی آن‌ها نصب شود. در عین حال همانند مدل سنتی کارت‌های پلاستیکی، امکان برقراری ارتباط با نقطه پرداخت را برای احراز هویت و اعتبارسنجی اطلاعات کارت اعتباری داشته باشند. همان‌طور که در شکل 3 مشاهده شد، هیچ زیرساخت شبکه‌ای دیگری برای سیستم IrFM مورد نیاز نیست.
پشته پروتکل IrDA بر روی میلیون‌ها سیستم در طی سالیان اخیر نصب شده و گذر زمان سازگاری آن را با محصولات شرکت‌های دیگر به وضوح نشان داده است. از آن جایی که IrFM فقط یک استاندارد برای پرداخت‌های الکترونیک به IrDA اضافه نموده است، انتظار می‌رود IrFM بالاترین سطح سازگاری را داشته باشد.
مطابق با استاندارد، استفاده از نوع اشیاء 8 استاندارد تعریف‌شده در IrDA ، این اطمینان را به‌دست می‌دهد که اشیاء به‌طور کامل در تمام دستگاه‌ها قابل درک باشد. در عین حال دستگاه‌ها در صورتی‌که نتوانند شیئی را در دستگاه همتای خود به درستی تشخیص دهند، به کاربر هشدار خواهند داد.

5 جایگاه IrFM در میان دیگر مدل‌های پرداخت سیار
با نگاهی به دسته‌بندی مدل‌های پرداخت الکترونیک سیار بر مبنای نوع فناوری ارتباطات[ 5 ]، جایگاه IrFM در میان رقبا بیشتر قابل درک خواهد بود.
1. ارتباط شبکه تلفن همراه
   •  GSM
   •  HSCSD
   •  EDGE
   •  UMTS
   •  SMS
2. ارتباط بی‌سیم
   •  Wap
   •  I-Mode
3. ارتباط همجواری
   •  بلوتوث
   •  IrFM
   •  RFID

6 رقبای IrFM
در کنار IrFM ، مدل‌های دیگری مانند RFID ، بلوتوث و شبکه‌های تلفن همراه نیز سیستم پرداخت الکترونیکی خود را ارائه نمـوده‌اند. در جـدول 1، مزایا و معـایب این مدل‌ها بر اساس مهم‌ترین معیارها مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفته است.
6-1 RFID
RFID نوعی فناوری است که با استفاده از امواج رادیویی قابلیت تشخیص اشیاء را به‌صورت خودکار فراهم می‌آورد. در سال‌های اخیر، RFID به‌عنوان یک سازوکار راحت برای پرداخت مطرح شده است و در قالب کارت‌های از پیش پرداخت شده در سیستم‌های پرداخت عمومی و رستوران‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. اخیراً تعداد کمی از شرکت‌ها نظیر Master Card's Paypass و ExxonMobil's Speedpass اقدام به صدور کارت‌های اعتباری بر مبنای فناوری RFID نموده‌اند.
در مقایسه با IrFM ، مزیت خاص RFID سادگی درک نحوه استفاده از این مدل برای فروشنده و خریدار است. زیرا کارت‌های مبتنی بر RFID از نظر شکل ظاهری بسیار شبیه کارت‌های اعتباری بانکی است با این تفاوت که دارای یک تراشه مخصوص RFID روی آن می‌باشد. اما RFID قابلیت یکپارچه‌سازی ندارد، به این معنی که نمی‌توان چندین کارت و مدل‌های متفاوت پرداخت را در یک کارت تعبیه نمود و به همین علت RFID نمی‌تواند مشکل تعداد بیشمار کارت‌ها و مدل‌های مختلف پرداخت را حل نماید. به‌علاوه، کارت‌های RFID قابلیت ذخیره‌سازی رسیدهای الکترونیکی را ندارند و از رسیدهای کاغذی استفاده می‌نماید.

جدول 1: مقایسه IrFM و رقبایش بر مبنای معیارهای ارزیابی سیستم‌های پرداخت الکترونیک [1] .

 

IrFM

RFID

بلوتوث

شبکه تلفن همراه

تأخیر اتصال

متوسط

کوتاه

طولانی

طولانی

امنیت

بالا

متوسط

پایین

پایین

سادگی استفاده

متوسط

ساده

متوسط

متوسط

نیاز به تغییر زیرساخت موجود یا اضافه کردن چیزی به آن

متوسط

متوسط

متوسط

زیاد

نیاز به سرمایه‌گذاری

کم

متوسط

کم

زیاد

امکان استفاده از چند کارت مختلف به‌طور همزمان در یک دستگاه (قابلیت یکپارچگی)

بله

خیر

بله

بله

رسید الکترونیک

بله

خیر

بله

بله

ارائه خدمات جدید

بله

خیر

بله

بله

6-2 بلوتوث
مسائل امنیتی و محرمانگی در این مدل از اهمیت خاصی برخوردار است. با وجود تکنیک‌های رمزنگاری زیادی که می‌توانند روی مدل بلوتوث پیاده‌سازی شوند، هیچ کدام نتوانسته‌اند مسئله امنیت پرداخت‌های مبتنی بر بلوتوث را حل نمایند. استفاده از تکنیک‌های رمزنگاری باعث پیچیده شدن سیستم، پایین آمدن کارایی و افزایش هزینه می‌گردد. مشکل دیگر بلوتوث، زمان بالای تاخیر در برقراری ارتباط (در حدود 5 ثانیه) می‌باشد. بنابراین بلوتوث هنوز نتوانسته است به‌عنوان یک فناوری مناسب برای پرداخت مطرح شود.

6-3 شبکه‌های تلفن همراه
با اینکه مدل شبکه‌های تلفن همراه به صورت آزمایشی تجربه موفقیت آمیزی داشته است، سه دلیل اصلی مانع مقبولیت عام آن خواهد بود:
1. این مدل سربار زیادی روی زیرساخت موجود تعریف می‌نماید.
2. زمان انجام تراکنش در این مدل بالاست.
3. ارائه کنندگان شبکه‌های تلفن همراه باید درگاه‌های خاصی برای تفسیر و مسیریابی پیام‌های پرداخت تعبیه کنند.
در مقابل فناوری‌های رقیب، IrFM چالش‌های مختلف پرداخت الکترونیک را به‌طور کارا حل نموده و شروع امیدوارکننده‌ای داشته است.

7 وضعیت فعلی IrFM در بازارهای مالی
از همان اوایل تعریف IrFM ، شرکت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری زیادی، محصولات پشتیبان برای IrFM طراحی نموده‌اند. IrFM به بازارهای مالی کشورهایی نظیر ژاپن، امریکا و کره جنوبی راه یافته و در حال حاضر مورد پیاده‌سازی و سرمایه‌گذاری می‌باشد. در میان بانک‌ها و شرکت‌های کارت‌های اعتباری، Visa نقش رهبری توسعه IrFM را به‌عهده دارد. سیستم پرداخت IrFM شرکت Visa ، با نام Proximity Payment در اواخر سال 2003 راه‌اندازی شده و اکنون در حال بهره‌برداری می‌باشد. کره جنوبی به‌عنوان بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده IrFM تا پایان سال 2003 با داشتن 500،000 دستگاه PTD با قابلیت مادون قرمز، 2000 ماشین خودپرداز، 1000 فروشگاه و 1500 ماشین خرده‌فروش، 100 پارکینگ و 80،000 POS از انواع مختلف و باجه‌های عوارضی که همگی مجهز به مادون قرمز هستند، در سطح گسترده‌ای کارکردهای IrFM را تجربه می‌کند.[ 8 ]

8 ویژگی‌های منحصر به‌فرد و کاربرد‌های توسعه یافته IrFM
یکی از مشخصات جالب توجه در مدل IrFM ، پتانسیل ذاتی و بالای این مدل برای پیاده‌سازی پرداخت‌های شخص به شخص و بدون واسطه است. در تمام بررسی‌هایی که تاکنون روی IrFM انجام شده، PTD و POS به‌عنوان دو دستگاه متفاوت، طرفین پرداخت الکترونیک را تشکیل داده‌اند. در صورتی‌که به‌نظر می‌رسد به‌راحتی می‌توان این مدل را به حالت PTD-to - PTD تعمیم داد. اگر پول نقد الکترونیک به‌درستی تعریف گردد و قابل نگهداری روی سیستم‌های تلفن همراه باشد، پرداخت‌های شخصی نقدی قابل انجام خواهد بود.
نکته جالب دیگری که در طراحی IrFM به چشم می‌خورد، انتقال کارکردهای سیستم پرداخت از پایانه به دستگاهی در دستان کاربر می‌باشد.[9] خلق یک سیستم پرداخت الکترونیک نیازمند طراحی واسط میان کاربر و سیستم پرداخت به صورت دیجیتال است. پایانه‌های محاوره‌ای که تاکنون طراحی شده‌اند، ارزش افزوده محدودی برای کاربر خلق نموده‌اند. در صورتی‌که با انتقال کارکرد‌های سیستم پرداخت از پایانه به دستگاه کاربر، قدرت انتخاب و مانور بیشتری در اختیار وی قرار خواهد گرفت.
با توجه به پیش بینی‌های انجام شده در باب یکپارچه شدن همه کارکرد‌ها و دستگاه‌ها و ارائه آن‌ها در قالب تلفن همراه، به‌نظر می‌رسد IrFM انتخاب خوبی در خصوص بستر سخت‌افزاری خود داشته است. همچنین IrFM از سخت‌افزاری استفاده می‌کند که علیرغم ارزانی هم اکنون روی اکثر سیستم‌های تلفن همراه موجود بوده و کاربران تا حدی با نحوه کارکرد آن آشنا هستند. به‌عنوان مثال دستگاه‌های خواننده چک‌های الکترونیکی بقدری گران هستند که فقط 10% فروشندگان توانایی خرید آن را دارند. اما میلیون‌ها فروشنده می‌توانند با نصب پایانه‌های فروش مجهز به مادون قرمز و یا تغییر کم هزینه روی پایانه‌های کارت‌خوان خود، از امکانات این مدل پرداخت بهره ببرند.
از آنجایی که اکثر تلفن‌های همراه قابلیت اتصال به اینترنت را دارا می‌باشند، می‌توان ابزارهای مالی نظیر پول نقد یا چک‌های الکترونیک و یا را از طریق وب با مدل موجود فعلی دریافت نموده و از طریق بستر IrFM خرج نمود. حسن دیگر استفاده از تلفن همراه در پرداخت‌های الکترونیک به کمک مدل IrFM ، امکان پیاده‌سازی نحوه پرداخت روی قبض‌های تلفن همراه خواهد بود.
IrFM مدل مستعدی برای پرداخت در محیط‌های فراگیر و شبکه‌ای به‌نظر می‌رسد. دستگاه‌هایی که در این محیط‌ها به ارائه خدمات می‌پردازند، می‌توانند به‌راحتی از طریق ارتباط IrFM مصرف کننده را بدهکار نمایند.
IrFM به شما این اجازه را می‌دهد که دستگاه‌های خود را با پول مجهز کنید. بدین ترتیب دستگاه‌ها می‌توانند به‌طور اتوماتیک در محیط پیرامون خود پول خرج کنند. همچنین به‌راحتی می‌توان از یک کارت برای چندین دستگاه استفاده نمود.

نتیجه‌گیری
افزایش کارایی، ارائه کارت‌های اعتباری و مدل‌های مختلف پرداخت از طریق یک واسط یکپارچه و حذف رسیدهای کاغذی از مسائلی هستند که حل آن‌ها توسط یک مدل پرداخت الکترونیک ضروری به‌نظر می‌رسد. اگر بتوانیم بخش عمده‌ای از فرایند پرداخت را در دستان پرداخت‌کننده عملیاتی کنیم، کارایی، امنیت و رضایت بیشتری برای کاربر ایجاد نموده‌ایم.
IrFM مدل ارائه‌شده توسط گروه صنعتی IrDA ، یکی از نامزد‌های مستعد برای موفقیت در بازار پرداخت سیستم‌های الکترونیک است. دراین مقاله، سناریو و ساختار IrFM و استاندارد IrDA را بررسی نمودیم و این مدل جدید پرداخت را از دیدگاه معیارهای مهم در سیستم‌های پرداخت الکترونیک مورد ارزیابی و تحلیل قرار دادیم. در ادامه نکات مطرح در طراحی و عملیاتی نمودن سیستم‌های IrFM مورد بررسی قرار گرفت و مقایسه‌ای بین IrFM و رقبایش (بلوتوث، RFID ، شبکه‌های تلفن همراه) از دیدگاه معیارهای حساس در سیستم‌های پرداخت الکترونیک انجام گرفت. تمامی این بررسی‌ها و ارزیابی‌ها، نویدبخش آینده‌ای روشن برای مدل IrFM به‌عنوان یک سیستم پرداخت شخصی خواهد بود.

1. Infrared Financial Messaging
2. Infrared Data Association
3. Personal Trust Device
4. Vendor Machine
5. Soft Card
6. Universally Unique Identifier
7. Interoperability
8. Object Type

مراجع

 [1] P. HUANG and A.C. BOUCOUVALAS, “ FUTURE PERSONAL E-PAYMENT: IRFM ” , IEEE Wireless Communications, February 2006 .
 [2] IrDA, Infrared Financial Messaging Point and Pay Profile, version 1.0, Dec, 2003 .
 [3] S. Williams and I. Millar, “ The IrDA Platform ” , HP Laboratories .
 [4] Infrared Data Association, “ The Guiding Principals behind Infrared IrFM ” , v1.0 .
 [5] “ Critical Success Factors of Mobile Payment ” , M-Lab – The Mobile and Ubiquitous Computing Lab - University of St. Gallen, 2002 .
 [6] P. HUANG and A.C. BOUCOUVALAS, “ Analysis of the IrFM Digital Payment System ” , Multimedia Communications Research Group, Bournemouth University .
 [7] M. Kalliola, “ Mobile Payments ” , Helsinki University of Technology .
 [8] IrFM (Infrared Financial Messaging) wireless mobile payment- background and market status , Dec. 2002 .
 [9] White Paper: “ Creating an End-To-End Digital Payment System ” ,1999 .